بواسير يا هموروئيد و يبوست از مشكلات رايج دوران بارداري هستند كه ورزش، رژيم غذايي حاوي فيبر و نوشيدن مايعات و آب زياد مي تواند به درمان آن ها كمك كند.
شرح بيماري :
بواسير عبارت است از سياهرگ‌هاي گشادشده ( واريسي) در راست روده يا مقعد. بواسير ممكن در مجراي مقعدي (بواسير داخلي) يا در مدخل مقعد (بواسير خارجي) واقع شده باشد. بواسير ممكن است سال‌ها وجود داشته باشد اما تنها با وقوع خونريزي بدان پي‌برده شود.
علايم شايع :
خونريزي. امكان دارد خون قرمز روش به صورت رگه‌هايي در اجابت مزاج ديده شود يا به دنبال اجابت مزاج، خون به مقدار كم و به مدت‌كوتاهي چكه كند.
درد، خارش يا ترشح مخاطي پس از اجابت مزاج
وجود يك برجستگي در مقعد
احساس اين كه پس از اجابت مزاج، راست روده به‌طور كامل تخليه نشده باشد (اين حالت تنها در مورد بواسير بزرگ ديده مي‌شود).
التهاب و تورم
علل :
وارد آمدن فشار مكرر به سياهرگ‌هاي مقعد يا راست روده
عوامل افزايش دهنده خطر
رژيم غذايي بدون فيبر
نشستن يا ايستادن به مدت‌طولاني
چاقي
يبوست
كم‌شدن تون عضلاني در سنين بالا
جراحي راست روده يا پارگي مجراي تناسلي به هنگام زايمان و دوختن آن
بيماري كبدي
سرطان روده بزرگ
لواط
بالا بردن فشار خون در سيستم سياهرگي دستگاه گوارش
پيشگيري :
براي اجابت مزاج عجله نكنيد و در عين حال از زور زدن و نشستن طولاني‌مدت در توآلت خودداري كنيد.
اگر اضافه وزن داريد، وزن خود را كاهش دهيد.
مقدار فيبر غذايي را در رژيم خود افزايش دهيد.
روزانه ۱۰-۸ ليوان آب بنوشيد.
به‌طور منظم ورزش كنيد.
بواسير در زنان باردار شايع است، زيرا:
در دوران بارداري رحم بزرگ مي شود و فشار بيشتري بر روي رگ هاي خوني قسمت تحتاني بدن مي آورد.
يبوست، يكي از مشكلات شايع دوران بارداريست كه باعث مي شود كه دفعات دفع مدفوع كمتر شده و مدفوع خشك و سفت شده كه همين قضيه دفع را دشوار مي كند. روده معمولا در دوران بارداري آهسته تر حركت مي كند. آهن موجود در مكمل هايي كه در دوران بارداري مصرف مي شوند نيز مي تواند باعث بروز يبوست شود.
براي پيشگيري و يا درمان يبوست و بواسير نكات زير را به ياد داشته باشيد:
يك رژيم غذايي با فيبر بالا (ميوه ها، سبزيجات و غلات سبوس دار) داشته باشيد.
مقدار زيادي مايعات و به ويژه آب بنوشيد.
در هنگام اجابت مزاج از زور زدن بپرهيزيد.
هر روز و به صورت منظم ورزش كنيد.
• درمان هموروئيد چگونه است ؟
اصولاً براى برطرف كردن علايم هموروئيد با توجه به نوع و تشخيص پزشك متخصص در اين رشته چندين روش درمانى وجود دارد.
۱- درمان طبى: كه معمولاً براى هموروئيدهاى خفيف درجه اول و يا دوم توصيه مى شود كه عبارت است از كنترل يبوست به وسيله مصرف رژيم غذايى پر فيبر مثل ميوه جات و سبزيجات، كاهو، آلو، انجير، نان سبوس دار، اصلاح عادت اجابت مزاج، استفاده از پمادهاى ضد هموروئيد و استفاده از ملين ها و لگن آب گرم.
۲- درمان هاى سرپايى : امروزه پزشكان و بيماران درجستجوى راه هاى ساده، موثر و بدون عارضه و يا با كمترين عارضه هستند. از آنجا كه روش هاى جراحى معمول با بسترى شدن بيمار، نياز به بيهوشى، درد پس از عمل، احتمال خونريزى، ترشح، عفونت و از كارافتادگى همراه بوده و نياز به مراقبت هاى طولانى مدت دارند، لذا تلاش هاى زيادى براى مهار بيمارى هموروئيد به روش هاى متعدد سرپايى از قبيل كوتر كردن، منجمد كردن، رابر بند ليگاتور و ساير روش ها بوده است. وليكن هيچكدام درمان قطعى براى تمام هموروئيدها نبوده و اكثر اين روش ها محدوديت هايى دارند. از جمله شايع ترين اين روش ها تا كنون روش بستن هموروئيد با حلقه لاستيكى است.
• بستن با حلقه لاستيكى ( رابر بند):
يكى از روش هاى جديد و شايعى كه طرفداران زيادى دارد بستن هموروئيد با حلقه لاستيكى (رابر بند) است. اين روش در مورد هموروئيدهاى درجه دوم و سوم مناسب بوده و به صورت سرپايى بدون استفاده از بى حسى و بيهوشى در مطب قابل انجام است. محدوديت هاى آن در مورد هموروئيدهاى خارجى و يا مخلوط است.
در اين روش با كمك يك وسيله يك بارمصرف حلقه لاستيكى را روى قاعده هموروئيد قرار داده تا به تدريج هموروئيد سياه شده و بيفتد. اين روش در ايران و در بسيارى از مطب ها و درمانگاه هاى تخصصى كولوركتال انجام مى شود. مزيت اين روش به ساير روش ها هزينه كم و نداشتن خطر ابتلا به بيمارى هاى عفونى است.
• روش بستن شريان هموروئيد با استفاده از داپلر (DG-HAL ) :
در اين روش نوين درمان، با پاكه (بالشتك) هموروئيد برخورد غيرمستقيم مى شود. يعنى عروق اصلى تغذيه كننده هموروئيد مسدود مى شود كه نهايتاً منجر به كاهش و يا قطع جريان خون به بالشتك هموروئيدى شده و تورم آن از بين رفته، هموروئيد چروكيده شده و در نتيجه علائم نيز از بين مى رود.
طبق گزارشات متعدد اين روش بر انواع هموروئيدها نتايج خوبى داشته است.
اين روش براى اولين بار در سال ۱۹۹۵ ابداع و از آن زمان در مراكز معتبر متعدد جهان به طور موفقيت آميزى به كار رفته و امروزه استفاده از اين روش تحول اساسى در درمان آسان و بدون عارضه و بدون بيهوشى هموروئيد به وجود آورده و مورد استقبال جراحان قرار گرفته است. از مزاياى آن به كوتاه بودن زمان عمل، عدم نياز به بيهوشى كامل در حين عمل، نداشتن درد و خونريزى و درصد موفقيت بالا مى توان اشاره كرد. خوشبختانه اين روش در ايران نيز قابل انجام است.
• درمان به روش ليزر :
يكى ديگر از روش هاى جديد براى معالجه هموروئيد استفاده از ليزر است كه در نهايت برش و برداشتن بافت هموروئيدى است كه با امواج ليزر صورت مى گيرد كه روشى گران است و مزيت چندانى نسبت به جراحى ندارد. به طور كلى امروزه گرايش به اعمال جراحى سرپايى بخصوص رابربندينگ و روش DG - HAL رو به افزايش است و استقبال جراحان از اين روش رو به فزونى است، كه هر دو روش مذكور در سال هاى اخير در ايران معرفى گشته و در حال حاضر انجام مى گردد.
هيچ كس، به غير از يك متخصص روده و مقعد، دوست ندارد در مورد بواسير صحبت كند. اطلاعات كمي در مورد اين بيماري در ميان عموم وجود دارد، و از طريق رسانه هاي گروهي نيز اطلاعات كمي ارائه مي شود، از اينرو افراد معمولاً تصور مي كنند كه اين بيماري جزء بيماري هاي نادر است. درصورتي كه برخلاف اين تصور، افراد بسيار زيادي به آن مبتلا مي شود. برطبق تحقيقاتي كه در سال ۱۹۹۱ بر اين بيماري انجام گرفت، مشخص شد كه حدود ۱۰۰ ميليون امريكايي به آن مبتلا هستند.
مبتلايان بسياري، احتمالاً از روي خجالت، به دنبال درمان آن برنمي آيند. براي اين دسته از افراد، عمل دفع و نشستن بر سطوح سفت و سخت، بسيار دردناك و عذاب آور خواهد بود.
اما براي مبتلايان و همچنين آن دسته از افراد كه به اين بيماري مبتلا نيستند خبر خوبي داريم: راه هاي بسياري براي پيشگيري و درمان بواسير وجود دارد.